Darai Indigenous Society Nepal

The Darai’s typical traditional house “Ghumaune ghar” being lost

Rajkumar Darai on 09/22/2013 at 1:09am (UTC)

The Darai’s typical traditional house “Ghumaune ghar” being lost

The darai’s typical traditional house is “Ghumaune ghar” . The typical traditional Darai house is no more seen in these days. These houses can be found in Tanhu district of Nepal. Only one traditional Darai house is at Bhadgaun in Tanhu district. Ghumaune ghar is typical traditional house really exciting house made of wood and scrub. The walls of the house are plastered with a mixture of mud and khar (a kind of plant scrub) on both inside and outside. Inlet of air is made with just small holes there were not windows. In general such house contains four rooms, namely bhansa (kitchen), majheri (common room), Bhadar (guest room) and sikuwa (sleeping room). The roof is made of Khar (scrub) in umbrella style. Such type of house is called Ghumaune ghar (round house) in Darai community. Darai’s next traditional house, it is rectangular in shape can be found in Chitwan District. In Darai community it is called Darai ghar or Charpakhe ghar.
The Darai, one of Nepal’s indigenous ethnic groups, are mainly found in Chitwan, Tanhu, Gorkha, Nawalparasi, Palpa, Dhading and Makwanpur districts of Nepal. The darai people communicate in their own dialect. The Darai language lacks a separate script in written form they use Devnagari script. They are hardworking and peace loving people. These people are shy in nature. The literacy rate is very low and economically very poor. Darais are of Mangoloid stock . They have short stature, depressed nasal roots.
Darai men wear shirt, kachhad and half or full trousers and women wear chola, buloj and lungi. But nowadays the traditional dress of Darai people is no more used by new generation. Shorts, T-shirt, pant are highly used by youngers in Darai community. Nowadays they use only their own dress to show their culture identity and uniqueness. Now Darai’s typical house and their dress are being lost from Darai community.

दरै सब्दकोसक सफ्टवेर बन्तिहिन

Rajkumar Darai on 09/18/2013 at 7:23pm (UTC)

दरै सब्दकोसक सफ्टवेर बन्तिहिन
इन्टरनेटक जमानायँ पुनु दरै जातिक बारेयँ बिभिन्न कुराक जानकारि इन्टरनेटयँ राखिकुन सभैके जानकारि कारालार काम करिके त चुनौतिकै कुरा हखै । तैपुनु आफ्न भासा संस्कार र इय दरै जाति बारे जानकारि इन्टरनेटक अनलाइनयँ दरैसभेइँ पुनु राखिलालै धेरै निज भैलबाटै । गुगलक बिभिन्न , इन्टरनेट साइटयँ सामाजिक संजालसभयँ दरै बारे दरैसभेइँ नै दरैक बारेयँ जानकारि, लेखसब् र आफ्न पहिचानक कुरासब् राखिके थालिलालै बाटै । यस्नै से दरै भासा लोपभैरते बेलायँ दरै भासा जोगाइके उदेस्य बोक्ल एक्टा दरै, नेपालि र अंग्रजि सब्दकोसक सब्दसब् एक्टा साफ्टवेरयँ दरैक १२ हजारसे धेरै जानकारि पाइके सकाइत् । इय पैलापल्ट प्रयास भैरते बाटै । इय सब्दसब्के उचारन सहित् मिलाइकुन राख्ल बाटै कने दरै भासायँ वा नेपालि वा अग्रेंजियँ इय तिनटा भासा मध्ये जोनो भैनेहुन् सजिलै सर्च करिकुन हेरिके मिल्लार, सफ्टवेर क्प्युटर वा मोबाइल फोनयँ पुनु हेरिके मिल्लार फ्टवेरयँ इय राख्ल बाटै । सब्दसब्क पदसब् सम्न छुटेइकुन राख्ल बाटै ।
दरै भासा संकटयँ परिकुन लोपभैलार अवस्थायँ बाटै र इय दरै भासा जोगाइके लागि इय एक्टा छुटै अभियानक रुपयँ देखा पर्ल बाटै । दरै भासाक धेरै कुरासब्के समाबेस करिके लागि दरै भासाक सब्द संकलन कर्लार राजकुमार दरैक प्रयास बाटै र उनेनेइँ इय सफ्टवेरयँ आफ्नि नै सब्दसब् राखिकुन तयार पारिक अझै १ महिना लाग्लार कुरा सुनाइके भैत् ।
नेपाल बहुभासिक, बहुजातिय, बहुसाँस्कृतिक र बहुधार्मिक भैल्ल मुलुक हखै । छेत्रफलक हिसाबेइ हाम्र देस नान्हि भैनेहुन इछि १०० से बढि भासा बोराते पाउताहि । इय भासासब् भारोपेलि, भोटबर्मेलि, आग्नेलि र द्रबिड परिवार भित्र परित् । भारत र चिनक दुक्टा मुुुुुुुलुक्क बिचयँ रह्ल नेपाल भारोपेलि र भोटबर्मेलि भासा परिवारक भासा बोरालार थलो हखै । साँस्कृतिक परम्पराक साँगसाँहिन इय दुक्टा देस भारत र चिनक भासाक प्रभाव पर्ल पाउताहि । वि.सं. २०५८ सालक जनगणना अनुसार नेपालयँ बोरालार भासायँ भारोपेलि र भोटबर्मेलि भासा परिवार प्रमुख बाटै । नेपालयँ यख्निसमन ९२ गोटा भासा बोराताहासब् । जोन मध्ये भारोपेलिक भासा परिवार मध्येक एकटा भासा दरै भासा हखै । दरै भासाके दरै सभेइँ “दरै कुरा” कतासब् । नेपालयँ करिब १०४ से बढि अन्तरास्ट्रिय ऐन नियमसभयँ सहि कर्ल भैनेहुन उव मध्ये सभै लागु भैके निज सक्ल बाटै । कोलौ कने आफ्न छेत्रयँ काम करिरते पाउताहि । जोन मध्ये आदिबासि जनजाति उत्थान रास्ट्रिय प्रतिस्ठान, महिला(बेटि) आयोग, दलित आयोग बाटै । आदिबासि जनजाति उत्थान रास्टिय प्रतिस्ठान ऐन अनुसार ५९ आदिबासि जनजाति सुचियँ पर्ल बाटै ।
इय मध्ये दरै पुनु एक हखै । नेपाल दरै उत्थान समाज जिल्ला समिति चितवनक अगुवाइयँ र आदिबासि जनजाति उत्थान रास्टिय प्रतिस्ठानक सहयोगयँ दरै भासाक अछेर निर्धारन भैल्ल बाटै । डा. प्रा. माधव प्रसाद घिमिरेक सहयोगयँ दरै भासाक अध्ययन र अछेरक निर्धारन गोस्टि भलै हखै । २०६५ साल पुस २० र २१ गतेक दिन भैल्ल उव भासा निर्धारन गोस्टियँ दरै कुुुुुुुुुरा बोराइके र लेखिके सक्लार चितावन र तनहुँक १५ जेना दरै सहभागिता रहै । उव गोस्टियँ दरै भासायँ ३० टा ब्यन्जन बर्ण र ६ टा अनुनासिक स्वर बर्ण निर्धारन कर्ल बाटै ।दरै भासाक ३० टा ब्यन्जन बर्ण क ख ग घ ङ च छ ज झ ट ठ ड ण त थ द ध न प फ ब भ म य र ल व स ह । यसेकरि दरै भासायँ अछेरसब् बाटै । दरै भासायँ अर्थ फरक भैल्ल ३० टा ब्यन्जन बर्ण भैत् । संस्कृत भासायँ भैल्ल संयुक्त अछेर जोन क्ष त्र ज्ञ ञ दरै भासायँ इक्र अर्थ निज भैल्ल गुनै दरै कुरायँ इय अछेर नाइ परै । दरै कुरायँ ङ ण इय दुक्टा अछेर दरै सब्दक अगाणि नाइ आवइँ । दरै भासायँ ह्रस्व मत्रै प्रयोग भैत् । जस्नै ः कि सि ति पु इय यस्नै मत्रै भैत् । दरै भासाक स्वर बर्ण ६ टा भैत् उच्च इ उ, उच्चमध्य ए ओ निम्नमध्य अ केन्द्रिय आ । दरै भासायँ स्वरबर्ण अ आ इ उ ए ओ करिकुन जम्मा ६ टा भैत् । इय एक अध्ययनक माटै दरै भासाका बर्णमाला निर्धारन कर्ल हखै ।

<-Back

Continue->